పితృతర్పణం

 Stotra Nidhi

ముఖ్యగమనిక: తండ్రి బ్రతికి ఉంటే పితృతర్పణము చేయరాదు.

కావలసిన సామాన్లు –

* దర్భలు

* నల్లనువ్వులు

* తడిపిన తెల్ల బియ్యం

* చెంబులో మంచినీరు (అర్ఘ్య పాత్ర)

* పంచపాత్ర (ఆచమన పాత్ర, ఉద్ధరిణి, అరివేణం)

* తర్పణం విడవడానికి పళ్ళెం

* చిటికెడు గంధం

* కూర్చోవడానికి ఆసనం

యజ్ఞోపవీతం ధరించు విధానములు

* సవ్యం – మామూలుగా ఎడమ భుజం మీదుగా కుడి నడుముకు వచ్చేది.

* నివీతీ – దండలాగా మెడలో నుండి పొట్ట మీదకు వేసుకునేది.

* ప్రాచీనావీతీ – కుడి భుజం మీదుగా ఎడమ నడుముకు వచ్చేది.

———-

శివాయ గురవే నమః |

శుచిః –

(తలమీద నీళ్ళను జల్లుకోండి)

అపవిత్రః పవిత్రోవా సర్వావస్థాం గతోఽపి వా

యః స్మరేత్ పుండరీకాక్షం స బాహ్యాభ్యంతరః శుచిః ||

పుండరీకాక్ష పుండరీకాక్ష పుండరీకాక్ష ||

ప్రార్థనా –

(నమస్కారం చేస్తూ ఇవి చదవండి)

శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం

ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత్ సర్వ విఘ్నోపశాంతయే ||

వక్రతుండ మహాకాయ కోటిసూర్యసమప్రభ |

నిర్విఘ్నం కురు మే దేవ సర్వకార్యేషు సర్వదా ||

ఓం శ్రీ మహాగణాధిపతయే నమః |

ఆచమ్య –

(ఆచమనం చేయండి)

ఓం కేశవాయ స్వాహా |

ఓం నారాయణాయ స్వాహా |

ఓం మాధవాయ స్వాహా |

ఓం గోవిందాయ నమః | ఓం విష్ణవే నమః |

ఓం మధుసూదనాయ నమః | ఓం త్రివిక్రమాయ నమః |

ఓం వామనాయ నమః | ఓం శ్రీధరాయ నమః |

ఓం హృషీకేశాయ నమః | ఓం పద్మనాభాయ నమః |

ఓం దామోదరాయ నమః | ఓం సంకర్షణాయ నమః |

ఓం వాసుదేవాయ నమః | ఓం ప్రద్యుమ్నాయ నమః |

ఓం అనిరుద్ధాయ నమః | ఓం పురుషోత్తమాయ నమః |

ఓం అథోక్షజాయ నమః | ఓం నారసింహాయ నమః |

ఓం అచ్యుతాయ నమః | ఓం జనార్దనాయ నమః |

ఓం ఉపేంద్రాయ నమః | ఓం హరయే నమః |

ఓం శ్రీ కృష్ణాయ నమః |

పవిత్రం –

ఓం పవిత్రవన్తః పరివాజమాసతే పితైషాం ప్రత్నో అభి రక్షతి వ్రతమ్ |

మహస్సముద్రం వరుణస్తిరో దధే ధీరా ఇచ్ఛేకుర్ధరుణేష్వారభమ్ ||

పవిత్రం తే వితతం బ్రహ్మణస్పతే ప్రభుర్గాత్రాణి పర్యేషి విశ్వతః |

అతప్తతనూర్న తదామో అశ్నుతే శృతాస ఇద్వహన్తస్తత్సమాశత ||

పవిత్రం ధృత్వా ||

(పవిత్రం ధరించండి)

భూతోచ్ఛాటనం –

ఉత్తిష్ఠన్తు భూతపిశాచాః ఏతే భూమిభారకాః |

ఏతేషామవిరోధేన బ్రహ్మకర్మ సమారభే ||

(అక్షతలు మీ వెనక్కు వేయండి)

ప్రాణాయామం –

ఓం భూః | ఓం భువః | ఓం సువః | ఓం మహః |

ఓం జనః | ఓం తపః | ఓం సత్యం |

తత్సవితుర్వరేణ్యం భర్గో దేవస్య ధీమహి |

ధియో యో నః ప్రచోదయాత్ |

ఓమాపో జ్యోతీ రసోమృతం బ్రహ్మ భూర్భువస్సువరోమ్ |

(మూడు సార్లు అనులోమ-విలోమ ప్రాణాయామం చేయండి)

సంకల్పం –

(అక్షతలు చేతిలో పట్టుకోండి)

శ్రీ గోవింద గోవింద గోవింద | శ్రీమహావిష్ణోరాజ్ఞయా ప్రవర్తమానస్య అద్య బ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్థే శ్వేతవరాహ కల్పే వైవస్వత మన్వంతరే కలియుగే ప్రథమపాదే జంబూద్వీపే భారతవర్షే భరతఖండే మేరోః దక్షిణ దిగ్భాగే శ్రీశైలస్య _ ప్రదేశే _, _ నద్యోః మధ్యే పుణ్యప్రదేశే సమస్త దేవతా బ్రాహ్మణ ఆచార్య హరి హర గురు చరణ సన్నిధౌ అస్మిన్ వర్తమనే వ్యావహరిక చాంద్రమానేన శ్రీ __ నామ సంవత్సరే _ అయనే _ ఋతౌ _ మాసే _ పక్షే _ తిథౌ _ వాసరే శ్రీవిష్ణు నక్షత్రే శ్రీవిష్ణు యోగే శ్రీవిష్ణు కరణ ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం పుణ్యతిథౌ || ప్రాచీనావీతీ || అస్మత్ పితౄనుద్దిశ్య అస్మత్ పితౄణాం పుణ్యలోకావాప్త్యర్థం పితృ తర్పణం కరిష్యే || సవ్యం ||

(నీరు తీసుకుని అక్షింతలు అరివేణం లో విడవండి)

నమస్కారం –

(నమస్కారం చేయండి)

ఈశానః పితృరూపేణ మహాదేవో మహేశ్వరః |

ప్రీయతాం భగవానీశః పరమాత్మా సదాశివః || ౧

దేవతాభ్యః పితృభ్యశ్చ మహాయోగిభ్య ఏవ చ |

నమస్స్వాహాయై స్వధాయై నిత్యమేవ నమో నమః || ౨

మన్త్రమధ్యే క్రియామధ్యే విష్ణోస్స్మరణ పూర్వకం |

యత్కించిత్క్రియతే కర్మ తత్కోటి గుణితం భవేత్ || ౩

విష్ణుర్విష్ణుర్విష్ణుః ||

(దక్షిణం వైపు తిరగి కూర్చోండి)

అర్ఘ్యపాత్ర –

అర్ఘ్యపాత్రయోః అమీగంధాః |

(అర్ఘ్యపాత్రలో గంధం వేయండి)

పుష్పార్థా ఇమే అక్షతాః |

(అర్ఘ్యపాత్రలో అక్షతలు వేయండి)

అమీ కుశాః |

(అర్ఘ్యపాత్రలో ఒక దర్భ వేయండి)

|| సవ్యం || నమస్కృత్య |

ఓం ఆయంతు నః పితరస్సోమ్యాసోగ్నిష్వాత్తాః పథిభిర్దేవ యానైః |

అస్మిన్ యజ్ఞే స్వధయా మదం త్వధి బృవంతు తే అవంత్వ స్మాన్ ||

ఇదం పితృభ్యో నమో అస్త్వద్య యే పూర్వాసో య ఉపరాస ఈయుః |

యే పార్థివే రజస్యా నిషత్తా యే వా నూనం సువృజనాసు విక్షు ||

పితృదేవతాభ్యో నమః |

ఓం ఆగచ్ఛంతు మే పితర ఇమం గృహ్ణంతు జలాంజలిమ్ |

(పళ్ళెంలో ఒక దర్భ పెట్టండి)

|| ప్రాచీనావీతీ ||

సకలోపచారార్థే తిలాన్ సమర్పయామి |

(నల్లనువ్వులు పళ్ళెంలోని దర్భ మీద వేయండి)

పిత్రాది తర్పణం |

(కుడి బొటన వేలికి నల్లనువ్వులు అద్దుకుని పితృతీర్థముగా మూడేసిసార్లు నీరు విడవండి.

* బ్రాహ్మణులకు – శర్మాణం, క్షత్రియులకు – వర్మాణం, వైశ్యులకు – గుప్తం )

(** గతించిన వారికి మాత్రమే చేయండి. సజీవులకు చేయవద్దు.)

|| ప్రాచీనావీతీ ||

[తండ్రిగారు]

అస్మత్ పితరం _(గోత్రం)_ గోత్రం _(మనిషి పేరు)_ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తండ్రియొక్క తండ్రిగారు]

అస్మత్ పితామహం _ గోత్రం _ శర్మాణం* రుద్రరూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తండ్రియొక్క తండ్రిగారి తండ్రిగారు]

అస్మత్ ప్రపితామహం _ గోత్రం _ శర్మాణం* ఆదిత్యరూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లిగారు]

అస్మత్ మాతరం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తండ్రియొక్క తల్లిగారు]

అస్మత్ పితామహీం _ గోత్రాం _ దాం రుద్రరూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తండ్రియొక్క తండ్రిగారి తల్లిగారు]

అస్మత్ ప్రపితామహీం _ గోత్రాం _ దాం ఆదిత్యరూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తండ్రియొక్క మారు భార్య (సవతితల్లి)]

(* సవతితల్లి ఉండి గతించినట్లైతేనే ఇది చేయండి)

అస్మత్ సాపత్నీమాతరం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తండ్రిగారు]

అస్మత్ మాతామహం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తండ్రిగారి తండ్రిగారు]

అస్మత్ మాతుః పితామహం _ గోత్రం _ శర్మాణం* రుద్రరూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తండ్రిగారి తండ్రిగారికి తండ్రిగారు]

అస్మత్ మాతుః ప్రపితామహం _ గోత్రం _ శర్మాణం* ఆదిత్యరూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తల్లిగారు]

అస్మత్ మాతామహీం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తల్లిగారి అత్తగారు (తల్లిగారి నాయనమ్మ)]

అస్మత్ మాతుః పితామహీం _ గోత్రాం _ దాం రుద్రరూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తల్లియొక్క తల్లిగారి అత్తగారి అత్తగారు (తల్లిగారి తాతమ్మ)]

అస్మత్ మాతుః ప్రపితామహీం _ గోత్రాం _ దాం ఆదిత్యరూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

(** ఈ క్రింది తర్పణలు వివాహం జరిగినవాళ్ళు మాత్రమే గతించినవారికి మాత్రమే ఇవ్వవలెను. సజీవులకు ఇవ్వరాదు.)

[భార్య]

అస్మత్ ఆత్మపత్నీం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[కుమారుడు]

అస్మత్ సుతం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[సోదరుడు]

అస్మత్ భ్రాతరం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[పెదతండ్రి(జ్యేష్ఠ)/పినతండ్రి(కనిష్ఠ)]

అస్మత్ జ్యేష్ఠ/కనిష్ఠ పితృవ్యం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[మేనమామ]

అస్మత్ మాతులం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[కూతురు]

అస్మత్ దుహితరం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తోబుట్టువు]

అస్మత్ భగినీం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[కూతురి కోడుకు (మనుమడు)]

అస్మత్ దౌహిత్రం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[మేనల్లుడు]

అస్మత్ భగినేయకం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[మేనత్త]

అస్మత్ పితృష్వసారం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[పెదతల్లి(జ్యేష్ఠ)/పినతల్లి(కనిష్ఠ)]

అస్మత్ జ్యేష్ఠ/కనిష్ఠ మాతృష్వసారం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[అల్లుడు]

అస్మత్ జామాతరం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తోబుట్టువు భర్త]

అస్మత్ భావుకం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[కోడలు]

అస్మత్ స్నుషాం _ గోత్రం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[భార్యయొక్క తండ్రిగారు]

అస్మత్ శ్వశురం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[భార్యయొక్క తల్లిగారు]

అస్మత్ శ్వశ్రూం _ గోత్రాం _ దాం వసురూపాం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[బావమరుదులు]

అస్మత్ స్యాలకం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[ఆచార్యుడు]

అస్మత్ స్వామినం/ఆచార్యం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[బ్రహ్మోపదేశం చేసిన గురువుగారు]

అస్మత్ గురుం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

[తర్పణ కోరినవారు]

అస్మత్ రిక్థినం _ గోత్రం _ శర్మాణం* వసురూపం స్వధా నమస్తర్పయామి తర్పయామి తర్పయామి |

పితృదేవతాభ్యో నమః |

సుప్రీతో భవతు |

కుశోదకం –

|| ప్రాచీనావీతీ ||

ఏషాన్నమాతా న పితా న బన్ధుః నాన్య గోత్రిణః |

తే సర్వే తృప్తిమాయాన్తు మయోత్సృష్టైః కుశోదకైః ||

తృప్యత తృప్యత తృప్యత తృప్యత తృప్యత |

(కొన్ని నువ్వులు, పళ్ళెం లోని దర్భ చేతిలోకి తీసుకుని చెంబులోని నీరు పితృతీర్థంగా పళ్ళెంలో విడవండి. దర్భ కూడా విడిచిపెట్టి చేతికి నువ్వులు లేకుండా శుభ్రం చేసుకోండి).

నిష్పీడనోదకం –

|| నివీతీ ||

యేకే చాస్మత్కులేజాతాః అపుత్రాః గోత్రిణో మృతాః |

తే గృహ్ణన్తు మయా దత్తం వస్త్రనిష్పీడనోదకమ్ |

(జంధ్యము దండలావేసుకొని బ్రహ్మముడులమీద నీరుపోసి తడిపి పిండి కళ్ళకు అద్దుకోండి)

సమర్పణం –

|| సవ్యం ||

కాయేన వాచా మనసైన్ద్రియైర్వా

బుద్ధ్యాత్మనా వా ప్రకృతేస్స్వభావాత్ |

కరోమి యద్యత్సకలం పరస్మై

నారాయణాయేతి సమర్పయామి ||

నమో బ్రహ్మణ్యదేవాయ గో బ్రాహ్మణ హితాయ చ |

జగద్ధితాయ కృష్ణాయ గోవిందాయ నమో నమః ||

పవిత్రం విసృజ్య |

ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః |

ఓం తత్సత్ బ్రహ్మార్పణమస్తు |