శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజమ్ I
ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత్
సర్వవిఘ్నోపశాంతయే ॥
ఇది అందఱమూ అన్ని సందర్భాలలోనూ ప్రార్థనా శ్లోకంగా చదువుతాం.
ఈ శ్లోకం
1. వినాయకునికి సంబంధించి,
* శుక్ల + అంబరధరమ్ = తెల్లని వస్త్రాలని ధరించినవాడు,
* శశివర్ణం = చంద్రునిలా తెల్లనైన శరీరం కలవాడు,
* చతుర్భుజమ్ = నాలుగు చేతులతో ఉండేవాడు,
* ప్రసన్న వదనమ్ = అనుగ్రహ దృష్టితో చూచే ముఖం కలవాడు,
* విష్ణుమ్ = సర్వవ్యాపి అయినవాడు,
* సర్వ విఘ్న + ఉపశాంతయే = అన్ని విఘ్నాలనుంచీ బయటపడేసి, శాంతి పొందించేవాడు,
అయిన "వినాయకు"ని
* ధ్యాయేత్ = ధ్యానిస్తున్నాను.
అని అర్థం.
2. విష్ణువుకి సంబంధింది కాదుకదా!
ఈ శ్లోకంలో "చతుర్భుజమ్", "విష్ణుమ్" అనే మాటతో ఇది విష్ణువుకి సంబంధించింది అంటారు. కానీ,
* తెల్లవస్త్రాలు ధరించి అని ఉంటే, మరి విష్ణువు పసుపుబట్టలు ధరించే "పీతాంబర ధారి" కదా!
* చంద్రునిలా తెల్లని రంగుగలవాడు అని ఉంటే, మరి విష్ణువు "నీలమేఘశ్యాముడు" కదా!
* విఘ్నాలు తొలగించేవాడు అని ఉంటే, మరి "సృష్టి స్థితి లయా"లలో స్థితికి సంబంధించి , విష్ణువు "పుట్టిన వాడిని పోషించడం వరకే బాధ్యతగా కలవాడు" కదా! , ---------- ఇలా అంటూ,
ఈ శ్లోకం విష్ణువుకు వర్తించదు అంటారు.
మరి విష్ణువుకు ఎలా అన్వయిస్తాము?
2. విష్ణువునకు సంబంధించి అన్వయం
* శుక్ల + అంబరధరమ్
- తెల్లనైన ఆకాశాన్ని(అంబర) ధరించేవాడు.
( విష్ణువునకు,
నాభిర్వియత్ - ఆకాశం బొడ్డు
ఆ బొడ్డులోనుంచీ సృష్టికర్త "బ్రహ్మ" వచ్చాడు.
ఆకాశాద్వాయుః - వాయోరగ్నిః - అగ్నేరాపః - అబ్భ్యః పృథివీ - పృథివ్యా ఓషధయః - ఓషధీభ్యోన్నమ్ - అన్నాత్పురుషః - స ఏవా పురుషో అన్నరసమయః -
ఆ ఆకాశం నుండీ వాయువూ - వాయువు నుండీ అగ్నీ - అగ్ని నుండీ నీరూ - నీటి నుండీ భూమీ - భూమి నుండీ ఓషధులూ - ఓషధుల నుండీ అన్నమూ - అన్నము నుండీ ప్రాణులూ కలుగుతాయి)
* విష్ణుమ్
— అంతటా వ్యాపించినవాడు
(విశ్వం వ్యాప్నోతీతి విష్ణుః )
* శశివర్ణమ్
"శశము" అంటే కుందేలు.
కుందేలు ఒక అడుగువేసి, మళ్ళీ గంతువేసి, మళ్ళీ దూకుతూ నడుస్తుంది.
అలాగే 'కాలం' కూడా రోజు - పక్షం - నెల - సంవత్సరం అని కొలవబడుతూ, సంవత్సరాన్ని ప్రమాణంగా కొలవబడుతూంటుంది.
విష్ణువు 'కాలాన్ని' అధీనంలో ఉంచుకున్నవాడూ, 'కాల స్వరూపుడు'గా "శశివర్ణమ్"
* చతుర్భుజమ్
నాలుగు చేతులలో
శంఖ - చక్ర - గద - పద్మాలు కలవాడు.
గద - అహంకారాన్ని అణుస్తుంది.
పద్మం - చిత్తాన్ని వికసింపచేస్తూ, విశ్లేషింపజేస్తుంది.
చక్రం - సంశయాత్మకమైన మనస్సులో సంశయనివృత్తి చేస్తుంది.
శంఖం - నిర్ణయాత్మకమైన బుద్ధిని ప్రామాణికమైన జ్ఞానంతో సరియైన నిర్ణయాన్నిస్తుంది.
శంఖ - చక్ర - గద - పద్మాలు నాలుగు చేతులలో మారుతూ 24 రకాలుగా( Factorial 4 = 4x3x2x1 = 24) కనబడే మూర్తులే
కేశవ - నారాయణ - మాధవ - గోవింద - విష్ణు - మధుసూదన - త్రివిక్రమ - వామన - శ్రీధర - హృషీకేశ - పద్మనాభ - దామోదర - సంకర్షణ - వాసుదేవ - ప్రద్యుమ్న - అనిరుద్ధ - పురుషోత్తమ - అధోక్షజ - నారసింహ -అచ్యుత - జనార్దన - ఉపేంద్ర - హరయ - శ్రీకృష్ణ.
"మనో బుద్ధి చిత్త అహంకారాల"నే నాలుగు భాగాలుగా ఉండే "అంతఃకరణ" శుద్ధి అనుగ్రహించే స్వామి "విష్ణువు".
* ప్రసన్న వదనం
భృగు మహర్షి వచ్చి కాలుతో తన్నినా వదనంలో మార్పులేదు.
(చేయవలసిన పనిని హావభావాలు కనబడనీయక నిశ్శబ్దంగా చేస్తాడు)
* సర్వవిఘ్నాలు పారద్రోలి శాంతి కల్గించే "స్థితి కారకుడై"న "విష్ణుమూర్తి"ని
* ధ్యాయేత్
- ధ్యానిస్తాను.
పార్వతీపరమేశ్వరులకు దేవతలు విఘ్నం కల్గించడంవల్ల సంతానం కలుగలేదు.
ఆదిదంపతుల ప్రార్థనతో విష్ణువే పుత్రుడుగా జన్మిస్తాడు.
శని దృష్టివలన ఆతని శిరస్సు ఖండింపబడితే, గజశిరస్సు అమర్చారు. గజాననుడు సాక్షాత్తూ విష్ణువు అవతారమే
- బ్రహ్మ వైవర్త పురాణం
వినాయకుడూ విష్ణువూ ఒకరే కాబట్టి స్వామిని "లక్ష్మీ గణపతి" విగ్రహ రూపంలో ఆరాధిస్తాం.